چکیده.. زوجه مدعی ۱۲ سال متارکه و مفارقت جسمانی است و درخواست عسر و حرج و طلاق قضایی دارد. رای اصراری و موضوع در هیات عمومی دیوان شعب حقوقی عالی کشور مطرح شد

الف.نظر عدم احراز عسر و حرج( شعب ۱۳ و ۳۳ تجدیدنظر تبریز)

۱_ ق بوشهریان. مفارقت جسمانی علتش خود زوجه است علاوه عسر و حرج اخیرا هم رد شده است. طلاق بدست مرد است ولی متاسفانه عملا در اختیار زن به بهانه متارکه قرار گرفته است. رییس دیوان سوال مهم من سه ماه فقط زندگی کردند و این برای احراز عسر و خرج ایا کافی است ؟.

۱_ امانی شلمزاری. رای تمکین هم سبب زندگی مشترک نشده زوج تلاش در برگشت زوجه ننموده است. ۷ سکه را بذل می کند. زوج نفقه نداده است. ۲_ ق بلادی شعبه ۳۷ و قاضی رای: اولا عسر و حرج مقوله شخصی است. خانم مدعی است از روز اول سوء معاشرت و حضور مادرشوهر و نامادری بوده است .مهریه هم حق زن است لازم نیست بگذرد. ادله در امور خانواده فرق دارد و لذا به ۱۲۵۷ ق. م نمی توان استناد نمود. وظیفه دیوان فصل خصومت است اجرای عدالت مرحله بعد است. زن متنفر است او احساس دارد عاطفه دارد. دویست میلیون قبلا جای سکه ها گرفته هزینه زندگی کرده و الان هم مقداری را بر می گرداند. نظارت دیوان بر این گونه مسایل خانواده لازم است.فمرد هم در تشیید مبانی خانواده مسوولیت دارد زن که تنها مسوول نیست تا مقصر باشد. ۳_ استدلال موسوی نماینده دادستان کل. بذل مهریه یا عدم ان تاثیری در عسر و حرج ندارد۰ ترک زندگی در مدت کوتاه برای دختری که با هزار امید خانه شوهر رفته اماره عسر و حرج است. زوجه فقط دعوی تمکین مطرح نموده و کار دیگر ننموده است لذا رای ش ۳۷ مطابق قانون می دانم.

نظر مشورتی اولیه اینجانب وحدانی نیا

در باره اختلاف اصراری بین شعب ۳۳ و ۱۳ تجدید نظر تبریز و شعبه ۳۷ دیوان در باب احراز عسر و حرج زوجه توسط شعبه ۳۷ و عدم احراز در شعب تجدیدنظر اصراری، موضوع پرونده اصراری ۰۳۰۰۰۰۹ به شرح زیر برداشت می شود:

به نظر می رسد که:

۱_ مفارقت جسمانی زوجین به تنهایی نمی تواند دلیل عسر و حرج باشد و باید در حقوق ما به خلاف حقوق غرب که طلاق بدون تقصیر را پذیرفته در موازین فقهی و شریعت اسلامی امارات دیگری مانند تقصیر و نقش زوج در مفارقت ثابت شود یا مانند ندادن نفقه یا ضرب و جرح

۲_ اگر زوجه واقعا عسر و حرج داشت باید قبل از گرفتن مهریه اقدام و ادعا می نمود نه پس از دریافت کامل ۳۱۴ سکه از مهریه و شایبه مرسوم شدن سوء استفاده مالی در اینده در بازار ازدواج وجود دارد

۳_ اکنون هم زوجه می تواند با استرداد رقم قابل توجهی از مهریه به عنوان اماره عسر و حرج اقدام نماید. چرا که مهریه در عقد دایم عوض بضع ۹۹ ساله زوجه بوده و نمی توان با دریافت کامل ان و طلاق زود هنگام بدون ارایه دلایل قوی بر عسر و حرج ، جمع عوض و معوض نمود . از طرفی به تعبیر برخی شعب دیوان مانند استدلال شعبه ۲۱ دیوان در دادنامه ۲۲۷۵_ ۸۴ بذل ناکافی از مهر اساسا عسر و حرج را در نعرض تردید قرار می دهد و اگرچه عسر و حرج حالت دزونی است اما نمودش در امور مالی است

۴_ رای شعبه ۱۶ دیوان در سال ۱۴۰۰ بر عدم احراز عسر و حرج بوده و چرخش یک باره دیوان در این فاصله با استحکام آرای دیوان صدمه می زند

لذا ارای دادگاه های تجدیدنظر تبریز رد مطابق موازین و مقرون له صحت می دانم

رای گیری نهایی هیات عمومی شعب خانواده به شرح زیر حاصل شد

حاضرین ۵۷ نفرند ۳۹ نفر رای شعبه ۳۷ دیوان در احراز عسر و حرج را تایید نمودند و ۱۹ نفر رای شعبه 33 و ۱۳ تجدید نظر تبریز را مطابق واقع دانستند که نظر 37 نفر معیار حکم قرار گرفت