چرایی مدح پادشاه در مقدمه معراج السعاده
7 بازدید
موضوع: تاریخ و سیره


در باره شیهه جناب افای .... به نظر حقیر می توان در باره مرحوم نراقی از روزنه دیگری هم نگاه حکیمانه کرد.
برخی از علماء‌ شیعه چون تحت سلطه ی پادشاهان زورگو و ستمگر دوران خود زندگی کرده اند، مجبور شده اند متکی به اصول مسلم فقهی و عرفی برای پیشبرد اهداف عالی خود از حکومت حمایت و حتی از پادشاهان زمانه خویش تعریف و تمجید نمایند.
تقیه از ضروریات فقه شیعه و مورد اجماع است مطابق خرد و فطرت و رویه عملی همه ادیان و مذاهب و اقوام و ملل حتی اکنون است. شیعه ای که در طول تاریخ ۱۴۰۰ ساله مورد ظلم و ستم ناجوانمردانه همین حاکمان و پادشاهان از امویان گرفته تا عباسیان و ... بوده و هست، نگاهی به وضع شیعه در فراسوی مرزها انکارناپذیر است.

🔶️ درباره ی مرحوم علامه نراقی، برخی مورخان معتقدند تعریف و تمجیدهایی که در مقدمه برخی از کتب وی خطاب به فتحعلی شاه وجود دارد توسط خود ایشان اصلا نوشته نشده بلکه کار منشیان و کاتبان ممیزی دربار بوده و برای اینکه مورد پذیرش شاه قرار گیرد ناچارا اضافه شده است. مثلا همین فردوسی خراسانی زحمات زیاد چندساله در شاهنامه کشید اما مجبور شد در زمان تدوین نهایی و هم زمانی با حاکم جدید بر خلاف نیل باطنی نام حاکم را اضافه کند. باز هم چون خودش شاهنامه را نزد حاکم نبرد مورد غضب و بی اعتنایی واقع شد
باید توجه داشت با فرض اینکه خود مرحوم نراقی چنین الفاظی را برای شاه به کار برده باشند پاسخ را ادامه می دهیم.

برابر رفتار و منش و اخلاقی که او داشته بی گمان هوای مقام و حتی دریافت پاداش و درهم و دینار در سر نداشته است.

پس اگر پشتیبانی از حکومت قاجار کرده باید به خاطر هدفهای عالی اسلامی و فراتر خود بوده باشد همان هدفهایی که سخت به آنها پای بند بوده و دغدغه آنها را داشته است.
بی گمان از نگاه ایشان به هیچ وجه حکومت فتح علی شاه قاجار و امثال آن مشروع نبوده است خصوصا با مبانی فقهی که در باب حکومت داشت

🔶️ علامه نراقی رحمه الله در کتابهای فراوانی که نگاشته جز چند مورد در هیچ یک از آنها از این واژگان، جمله ها و تعبیرهای ستایش آمیز مورد شبهه اصلا به چشم نمی خورد.
در این اثر که در آنها واژگان و جمله های ستایش آمیز دیده می شود اینها تنها در دیباچه کتاب بازتاب یافته و گنجانیده شده و در سرتاسر متن از این جمله ها و واژگان ستایش آمیز خبری نیست و شبهه کنترل و یا اضافات ممیزان وزارت دربار را تقویت می کند
کتاب وسیلة النجاة رساله عملیه است که به خواست فتح علی شاه و برای استفاده وی نگاشته شده است. و کتاب سیف الامه به خواست شاه و عباس میرزا در ردّ پادری نصرانی سامان یافته است. اگر در دیباچه این گونه آثار و نگاشته ها از پادشاه و فرمانروایان به نیکی یاد نمی شد اصلا پذیرفته نمی شدند و اجازه نشر نمی یافتند. الان هم در سراسر دنیا چاپ کتاب مقرراتی دارد در هر دولتی به غلط یا درست
مهم این است که در متن کتابهای یاد شده نه تنها از شاه قاجار به نیکی یاد نشده و نامی از او به میان نیامده که در بخشهایی از آنها بحثهایی به میان آمده که به روشنی می نمایاند که نراقی با حکومت قاجار و فتح علی شاه سرناسازگاری دارد و حکومت قاجار را جائرانه نامشروع و فتح علی شاه را ستم پیشه می داند مهم این است که در زمانه خود با مباحث اخلاقی اش با پنبه سر دربار را در طول زمان بریده است و این مهم است. به مثابه همین علامه بزرگ حلی که در دربار مغول کار بسیار تاریخی و ماندگار نمود که خود بهتر از من می دانید
شما عزیزان که خود استاد نگارش و تالیف هستید این اوضاع و احوال زمانه مرحوم نراقی و هر نویسنده ای را درک و رفع شبهه می شود
با احترام. محمد امین وحدانی نیا